het nieuwe gidsen

Op Archief 2.0 vond ik een filmpje van Jef Staes, die op de Sociale Trefdag Gent 2012 vertelt over de volgens hem drie belangrijke elementen die horen bij een nieuwe 3D-wereld: passie, talent en informatie. Leuk om eens te bekijken en over na te denken.

Zoals hij kom ik uit een wereld waarin informatie schaars was en dus de beheerder van informatie belangrijk. Had je iets nodig, dan ging je naar de informatieverzorger en die toverde het gevraagde te voorschijn. Beheer van gegevens gaf macht.

Dat toveren kunnen nu meer mensen dan alleen die informatieverzorger. Of, anders gesteld: in veel gevallen moet je niet eens bij die informatieverzorger zijn, want de zaak waarnaar je op zoek bent is behandeld door medewerker P en die heeft alles in zijn mailbox opgeslagen, of in een processysteem, of op een persoonlijke schijf. En daar houdt die informatieverzorger zich niet mee bezig: wat medewerkers op hun schijven doen, moeten ze zelf weten. Dat is hun verantwoordelijkheid toch?

Ook kan het zijn dat een afdeling op de G-schijf of in SharePoint zaken zo heeft geregeld, dat ze deze zelf heel goed kunnen beheren.

Gegevens beheren en sleutelbewaarder zijn van deze gegevens geeft macht. Die macht brokkelt af. Steeds meer kennis wordt gedeeld en via systemen toegankelijk gemaakt. Om te weten hoe ver het is van Bolsward naar Breukelen hoef ik niet meer een atlas op te slaan of een collega te raadplegen; Google vertelt het me zo, van deur tot deur. Wil ik weten hoe het weer is, dan is één blik op de buienradar genoeg om te zien of ik zonder paraplu naar huis kan. Vrije gegevensverzamelingen- daar zijn er heel veel van!

Er zijn volop gegevens en dat zal onder invloed van de open datapolitiek van de overheid alleen maar toenemen.

Dat deze gegevens er zijn, zal het informatielandschap sterk beïnvloeden. Want waarom zou je nog eigen collecties beheren als deze algemeen toegankelijk zijn?

Is dit niet de reden waarom in bijna elke organisatie de vakbibliotheek is wegbezuinigd, de losbladige uitgaven zijn verdwenen door elektronische databanken en de leestafel tegenwoordig op een glazen plaatje, de iPad, wordt aangeboden?

Een voorbeeld. Ik kan zelf een cd-collectie opbouwen. Ik kan ook een abonnement nemen op een streaming service en voor rond de vijf euro heb ik toegang tot bijna alle muziek van de wereld.

Scheelt me heel wat beheer in het toegankelijk houden van mijn eigen collectie. Scheelt me ruimte in huis. Scheelt me kosten. Scheelt me beveiligingsmaatregelen, want het is niet van mij, ik gebruik het. Ik hoef niet bang te zijn voor diefstal, voor slijtage of verkeerd gebruik.

Datzelfde geldt voor boeken, tijdschriften, databestanden, software. Deel en heers mee.

Terug naar Jef Staes. Met passie je talent volgen, zegt hij. Dan zijn ook geen diploma's meer nodig, en scholen ook niet, want alle informatie is steeds vrijer toegankelijk. Mensen werken functievrij, doen datgene waarin ze goed zijn en volgen daarin hun passie. De informatie wordt niet aangeboden door poortwachters (leraren, managers, informatiespecialisten), maar je zoekt en vindt zelf. Passie is het sleutelwoord.

Die informatie wordt inderdaad steeds toegankelijker: een kleuter kan thuis een atoombom in elkaar knutselen als ie kan lezen, een iPad kan bedienen en een beetje passie heeft voor scheikunde.

Of zou het allemaal toch nét iets anders liggen? Hebben we misschien juist in de massaliteit van gegevens wél hulp nodig?

Ik zie ruimte voor Het Nieuwe Gidsen!