dinsdag 5 mei 2015

Een dynamisch vakgebied!


Is de manier waarop we digitaliseringsprocessen uitvoeren wel altijd even handig? Hoogleraar Peter van Bergeijk: 'Ik zit maar in te voeren en te scannen: mijn geld en mijn verzekerings­zaken, de standen van licht en water, de details voor mijn ticket, de administratie voor mijn werk, de school en mijn post.' Zijn slotsom: hij is steeds meer bezig met werk dat 'ver onder het minimumloon' wordt betaald. Bij zijn universiteit wordt 'voortvarend gewerkt aan het overhevelen van eenvoudige handelingen naar het hoogste academische niveau'. Zie http://www.elsevier.nl/Economie/blogs/2015/3/Domme-digitalisering-is-niet-zuinig-maar-juist-duur-1732236W/ . Oftewel: hoe infantiliseert automatisering de samenleving en hoe worden we afgehouden van onze werkelijke kwaliteiten.
Vinc Cerf waarschuwde onlangs voor een zwart gat dat ontstaat, eigenlijk voor digitale dementie: http://www.rtlnieuws.nl/economie/toekomstmakers/ook-nederland-kan-een-zwart-datagat-ontstaan. De waarschuwing werd verrassenderwijze gevolgd door lokale bestuurders (waaronder wethouder Jo-Annes deBat uit Goes)  die in Binnenlands Bestuur waarschuwen voor digitale dementie. http://www.binnenlandsbestuur.nl/digitaal/nieuws/bestuurders-waarschuwen-voor-digitale-dementie.9472036.lynkx De bestuurders doen een oproep:  ‘Onvindbare informatie zal ertoe leiden dat de eerste twintig jaar van deze eeuw de slechtst gedocumenteerde ooit worden. Belangrijk cultureel erfgoed zal hiermee verloren gaan. Alleen wanneer u duurzame digitale toegankelijkheid op de bestuurlijke agenda zet, kunnen we de dreiging van digitale dementie afwenden. Niet alleen om aan een wettelijke verplichting te voldoen, maar ook om goede dienstverlening aan de burger te garanderen.’
Inmiddels zijn hier het afgelopen weekeinde ook Kamervragen over gesteld http://www.binnenlandsbestuur.nl/digitaal/nieuws/kamervragen-over-digitale-dementie.9473377.lynkx . Die worden doorgaans binnen een week of drie beantwoord en er zullen wel geruststellende geluiden komen waarmee we onszelf weer in slaap wiegen. Er zijn immers veel initiatieven gaande: de ene nog mooier dan de andere en op steeds abstracter niveau, waarbij de praktische bruikbaarheid dus steeds verder weg lijkt. Een abstract niveau dat door vele vakgenoten niet wordt begrepen, die natuurlijk daarop moeten worden bijgeschoold of de digitaal aangedreven boot missen.
De bonnetjesaffaire was er ook, (http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2015/maart/14/hoe-digitale-overheidsinformatie-zomaar-verdwijnt-1477640 ) en daarin wordt Eric Hennekam niet helemaal goed geciteerd –en wie ooit een interview heeft gegeven weet hoe verdraaid je woorden in de pers kunnen komen- over de kwaliteit van de documentalisten en archivarissen. Dit leidde weer tot een subliem artikel vanuit de SOD http://www.verenigingsod.nl/sodnieuws/de-sod-over-het-bonnetje  dat eigenlijk alle documentalisten en archivarissen gelezen moeten hebben. Daarop volgden weer diverse reacties (een heel goede van Marjan van de Wetering), met als suggestie  de DIV-medewerkers technisch om te scholen. En daarop sluit de column van  Wilbert Hoffstädt in Sited van mei weer uitstekend aan: ‘Wij kennen en beheersen trucjes om de informatie van mensen en organisaties snel in samenhang te organiseren en wel zo dat het in diezelfde samenhang op lange termijn terug te vinden is. Dat structureren en beheersen op korte en lange termijn: dat is ons vak. Hoe je het digitaal authentiek vasthoudt, is voor anderen zou ik denken, voor papier hadden en hebben we daartoe bijvoorbeeld het restauratorvak in het leven geroepen….’
Kijk, dit bedoel ik nou met: het vak bruist. En dan nu mijn bijdrage: we zouden de belangrijke digitale documenten moeten veiligstellen via computeroutput on microfilm. Als zelfs Brewster Kahle van The Internet Archive boeken verfilmt (terwijl alle bibliotheken dit inmiddels doen) maar daarna de papieren boeken bewaart omdat hij terug wil kunnen gaan tot de oorspronkelijke teksten, wordt het tijd om eens goed na te denken hoe wij die oorspronkelijke teksten dan wel authentiek, integer en tegen zo laag mogelijke kosten kunnen bewaren. Dat dit kan is al eeuwen bewezen: analoog, op microfilm. Computeroutput is snel, eenvoudig en uiterst goedkoop op microfilm te plaatsen en is zo jaren te bewaren, in te lezen in welk anders systeem dan ook, mits veilig op te slaan.
Dit uiteraard afgezien van de opdracht dat we eerst moeten zorgen dat wat we opslaan, ook authentiek en integer is. Daar ligt een eerste zorg. Realiseren we dat al niet, dan is de manier van opslag volslagen oninteressant. Het is een discussie die ook geldt voor e-depots: wat is de waarde van een gouden vat als je er alleen maar vuilnis in gooit.
Wie weet komt u er, als uw lachbuien verstomd zijn, achter dat microfilm een hele goede manier zou zijn om authentieke, integere documenten duurzaam veilig te stellen. Om de kosten hoeft u het niet te laten: zie Gewaardeerd verleden, bijlage 3 voor een kostenvergelijking.

En ondertussen worden we echte acrobaten die over toegangspoortjes springen en ons zo goedkoop toegang verschaffen. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten